Onthulling kunstwerk Frans Klerkx
Toespraak door beeldend kunstenaar Frans Klerkx - “Hommage aan Kees Bastiaans”
Beeldend kunstenaar Frans Klerkx verraste de aanwezigen met een eerbetoon aan Kees Bastiaans en een bijzondere interpretatie die hij verbond aan de twee katten die hij op het voetstuk plaatste.

Een mooi verhaal dat we hier onverkort weergeven.


Onthulling kunstwerk “Hommage aan Kees Bastiaans”.

Beste aanwezigen,

Dit is een bijzondere dag. Een dag die grote en blijvende betekenis heeft voor ons, voor de inwoners van Mill, maar voor alle bewoners van de nieuwe gemeente Land van Cuijk en zelfs heel Noord-Brabant.
Lange tijd geleden had ik het plan mij oom Kees Bastiaans, de jongere broer van mijn moeder, te eren met een plaatplastiek. Al vele jaren ontwerp ik beelden die bestaan uit gevouwen platte platen van allerlei materiaal, maar vooral duurzaam Cortenstaal. De “vouw” vormt in die ruimtelijke objecten de constructie, zoals binten in een dak van ’n huis. En de “ruimte” speelt ook een grote rol in mijn beelden.
Ik wilde “ome Kees” niet alleen eren als markante kunstenaar van mijn geboortedorp, maar hem ook danken voor de betekenis die hij als inspirator voor mij heeft gehad. Vele jaren ging ik regelmatig bij hem op bezoek en volgde zo zijn eenzame weg als kunstenaar in een klein Brabants dorp. Want die eenzaamheid is onontkoombaar.
Het kunstenaarschap bestaat uit twee factoren, aanleg en bevlogenheid. Die innerlijke drang, dat heilig vuur leidt ertoe dat de kunstenaar alles – soms zelfs te veel – op die ene kaart zet, op zijn werk. En dat terwijl hij helemaal niet weet of hij ooit in staat zal zijn autonoom werk te maken dat zich onderscheidt.
Jean Lescure schreef: The artist does not create the way he lives. The artist lives the way he creates. Met andere woorden: de kunstenaar past zijn scheppend werk niet aan aan zijn manier van leven, maar omgekeerd, hij stemt zijn leefwijze af op zijn werk. En om autonoom werk te maken moet hij zijn “eigen weg” volgen. Als hij zich laat beïnvloeden door zijn omgeving raakt hij die eigen weg kwijt en bereikt hij nooit zijn doel.
En zo was ook Kees Bastiaans onbegrip, kritiek en afkeuring beschoren.
Daarom is deze 9 mei een bijzondere dag voor hem. Een ereschuld wordt ingelost.
Hoezeer ook moet daardoor deze dag een geweldige dag zijn voor de kinderen van ome Kees, die in hun jeugd niet konden bevroeden dat hun vader ooit deze eer ten deel zou vallen, deze erkenning van zijn kunstenaarschap.
Maar hadden ook de leeftijdgenoten van Kees ooit kunnen denken dat in een Kees Bastiaanshof tegenover zijn ouderlijk huis – de bazaar van Toon Pen – een monument zou worden onthuld voor hem?

Kunst is het universele en tijdloze middel om materie te bezielen, er emotionele symbolische waarde aan te geven. En daarom is een schilderij meer waard dan een doek met wat strepen en vlakken in verf.
Zo staat dit monument uit Cortenstaal en roestvrijstaal voor erkenning en waardering van de kunstenaar Kees Bastiaans. En gelukkig mag iedereen zijn eigen interpretatie geven aan een kunstwerk.

Op het stalen voetstuk staan twee katten: zwarte katten met een kromme rug. Vrij magere katten. Ik heb ze ontleend aan het schilderij “Dag en nacht”. Daarop zit een vrijend paartje onder een grote zonnebloem onder een hemel waarin een paar zonnen en een maansikkel staan.
We kunnen natuurlijk die twee zwarte dingen gewoon zien als katten die de boerderijen vrij hielden van ratten en muizen. Maar waarom schilderde Kees Bastiaans die katten zo vaak, terwijl in zijn huis geen katten te zien waren. En toevallig kom je in Mill overal de katten van Kees tegen!
Hadden ze voor Kees een symbolische waarde? Waren ze voor hem van betekenis, zelfs grote betekenis? Ik vertel u nu welke symbolische betekenis ik vandaag aan deze katten wil geven.
Voor Kees Bastiaans zijn naar mijn mening twee vrouwen van grote betekenis geweest.
De eerste, ik noem haar naam in dankbaarheid, mijn tante Mien, de vrouw, nee, de Muze van Kees, die door alles heen in hem bleef geloven en ook haar leefwijze in dienst stelde van zijn artistieke werk. Heel veel dank, tante Mien.
Een andere vrouw die weliswaar niet direct zijn leven deelde maar van grote betekenis bleek, is Trui, de vrouw van Bas. Helaas is ze niet zo lang geleden vrij onverwacht en te jong, overleden. Zij was het die met groot talent en bevlogenheid samen met Bas de Stichting Erven Kees Bastiaans liet floreren als schitterend resultaat. Want bij Bas en Trui vond ik een gewillig oor toen ik hen het ontwerp aanbood, waarmee ik mijn ereschuld aan mijn “leermeester” kon inlossen.
En zo kunnen we – kan ik tenminste – de twee gestalten op het voetstuk zien als symbolen van deze twee vrouwen die voor Kees Bastiaans van onschatbare waarde zijn geweest.

Tenslotte mijn hartelijke dank aan allen, speciaal aan de wethouder en Thijs Derks die de ceremonie uitvoerden en de constructeur die een prachtig werkstuk heeft geleverd.
O ja, ik wil morgen geen spijt hebben dat ik gisteren – vandaag dus – iets vergeten ben te zeggen.
De Stichting Kees Bastiaans 100 jaar verdient onze dank en onze lof ten volle. Zij heeft het doel van de Stichting vorm gegeven door vergunningen en geld voor de productie ervan te organiseren.
Daarmee is de waarde van deze Stichting voor goed bevestigd.

Gennep/Mill, 9 mei 2023.
Frans Klerkx, beeldend kunstenaar.

omhoog

terug

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
exposities